Παράνομες εξορύξεις με εκρηκτικά στη Στρατονίκη Χαλκιδικής αναβολή για έκτη φορά στην εκδίκαση της υπόθεσης

Επί εννέα χρόνια η εταιρία Ελληνικός Χρυσός ΑΕ πραγματοποιεί εξορύξεις με την παράνομη χρήση εκρηκτικών στο μεταλλείο της Στρατονίκης Χαλκιδικής. Οι κάτοικοι της περιοχής, βλέποντας τις ζημιές που προκαλούν οι εκρήξεις στα σπίτια τους, προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο όμως στις 27 Φεβρουαρίου ανέβαλε για έκτη φορά την εκδίκαση της υπόθεσης. Ο Τόλης Παπαγεωργίου, Δημοτικός Σύμβουλος Σταγείρων-Ακάνθου, μίλησε στο tvxs.gr για τις ενέργειες των κατοίκων.

Η ιστορία

Τα σπίτια στη Στρατονίκη βρίσκονται πάνω σε ένα πλούσιο κοίτασμα, που περιέχει χρυσό, άργυρο, μόλυβδο και ψευδάργυρο. Η εταιρία Ελληνικός Χρυσός πραγματοποιεί εξορύξεις στο κοίτασμα «Μαύρες Πέτρες», το οποίο αποτελεί φυσική συνέχεια του κοιτάσματος «Μαδέμ Λάκκος» που επί δεκαετίες εξόρυσσε η εταιρία Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. του Μποδοσάκη και που στη θέση του, μέχρι τη δεκαετία του 1970, υπήρχε το χωριό Μαδέμ Λάκκος. Το χωριό αυτό εξαφανίστηκε από τις καθιζήσεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η υπόγεια εξόρυξη έφτασε μέχρι τα όρια του οικισμού της Στρατονίκης, γεγονός το οποίο προκάλεσε κατάρρευση σπιτιών και η εταιρία αναγκάστηκε να σταματήσει τις εξορύξεις.

Στη συνέχεια, ιδιοκτήτρια των μεταλλείων γίνεται η εταιρία TVX. Το 1995 η RACE Α.Ε συντάσσει μελέτη για τις Μαύρες Πέτρες για λογαριασμό της TVX, στην οποία αναφέρεται ότι οποιαδήποτε περαιτέρω μεταλλευτική δραστηριότητα μπορεί να οδηγήσει σε πολύ μεγάλη καταστροφή περιουσιών και να θέσει σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Το κοίτασμα «Μαδέμ Λάκκος» εξοφλήθηκε το 2000 και παρά την παραπάνω μελέτη, η TVX ξεκίνησε την εξόρυξη στην Στρατονίκη. Από τις αρχές του 2002 άρχισαν να σημειώνονται ζημιές στον οικισμό. Η εξόρυξη συνεχίστηκε μέχρι τον Ιανουάριο 2003, οπότε και σταμάτησε χάρη στην απόφαση 3615/2002 της Ολομέλειας του ΣτΕ. Η TVX πτώχευσε.

Το 2004, η εταιρία Ελληνικός Χρυσός των Μπόμπολα-Κούτρα-Timis γίνεται ιδιοκτήτρια των μεταλλείων. Ο πρόεδρος της παραπάνω εταιρίας και ταυτόχρονα πρόεδρος και της ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ κ. Κούτρας, δήλωνε ότι: «Οι κάτοικοι αντιδρούσαν στην TVX για τις ανατινάξεις με τα φουρνέλα. Εμείς θα εξορύξουμε με νέα μέθοδο, με μηχάνημα που χρησιμοποιήσαμε για στοές στην ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟ χωρίς πρόβλημα. Υπάρχουν επικίνδυνα κενά κάτω από τη Στρατονίκη που έγιναν από τις προηγούμενες εξορύξεις. Αν ήμουν κάτοικος της Στρατονίκης θα φοβόμουν κι εγώ. Οι κάτοικοι πρέπει να νιώθουν ανασφαλείς… Επιχειρηματικά δεν αξίζει το ρίσκο να χάσουμε λεφτά σ’αυτή την εξόρυξη. Το κάνουμε για το καλό της Στρατονίκης. Είναι ηθική υποχρέωση».

Τον Ιούλιο του 2004, η εταιρία υπέβαλε στα συναρμόδια υπουργεία Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για επανέναρξη της εξόρυξης, χωρίς φυσικά ούτε μία επιφανειακή ερευνητική γεώτρηση - εδαφοτεχνική, υδρολογική ή γεωλογική. Ωστόσο, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 143088/11-4-2005, εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι της εξόρυξης ενώ με απόφαση του υφυπουργού Ανάπτυξης εγκρίθηκε η τεχνική μελέτη της εκμετάλλευσης του μεταλλείου, σύμφωνα με την οποία τίθενται, μεταξύ άλλων, και ειδικοί όροι, όπως το γεγονός ότι η εξόρυξη έπρεπε να γίνεται κατά 70% τουλάχιστον με το μηχάνημα ROAD HEADER.






Καταγγελίες από τους κατοίκους και αρμόδιους φορείς

Από τις αρχές του 2006 έχουν γίνει καταγγελίες στα συναρμόδια υπουργεία και την ΕΠΙΤΗΡΩ (Επιτροπή Ελέγχου Τήρησης των Περιβαλλοντικών Όρων στα Μεταλλεία Κασσάνδρας), τόσο από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων όσο και από τον Δημοτικό Σύμβουλο Σταγείρων-Ακάνθου, Τόλη Παπαγεωργίου. Οι καταγγελίες αφορούν την παραβίαση του συνόλου σχεδόν των περιβαλλοντικών όρων και το γεγονός ότι το Road Header δεν χρησιμοποιείται, καθώς είναι ακατάλληλο για μεταλλείο μικτών θειούχων όπως το μεταλλείο κάτω από τη Στρατονίκη.

Η εξόρυξη γίνεται αποκλειστικά με εκρηκτικά, γεγονός που επιβεβαιώνει και η ΕΠΙΤΗΡΩ στη δεύτερη έκθεσή της που ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 2008. Την παράβαση του βασικότερου όρου της αδειοδότησης δεν διέψευσε η εταιρεία, ο Γενικός Διευθυντής της οποίας κ. Στρατουδάκης δήλωσε ότι «δεν χρησιμοποιείται το Road Header διότι βγάζει πολύ σκόνη που είναι επικίνδυνη για τους εργαζόμενους».

Οι κάτοικοι της Στρατονίκης έχουν προσφύγει και στο Συμβούλιο της Επικρατείας ήδη από τις 27 Ιουνίου 2005 ζητώντας την ακύρωση της ΚΥΑ. Έκτοτε, η εκδίκαση της υπόθεσης έχει αναβληθεί έξι φορές με τελευταία αυτή της 6 Μαρτίου 2009. Νέα ημερομηνία εκδίκασης ορίστηκε η 25η Σεπτεμβρίου 2009 και με δεδομένο ότι η άδεια εκμετάλλευσης του συγκεκριμένου κοιτάσματος λήγει τον Δεκέμβριο του 2009 και η απόφαση δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν το 2010, η νέα αναβολή ισοδυναμεί με αρνησιδικία.

Παράλληλα, το Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών έχει γνωστοποιήσει στο Δήμαρχο Σταγείρων-Ακάνθου την «Πρόταση Ερευνητικού Προγράμματος με στόχο την αποτίμηση της συμπεριφοράς των κτιριακών κατασκευών στο Δημοτικό Διαμέρισμα της Στρατονίκης, λόγω των δυναμικών δονήσεων του εδάφους που προκύπτουν από τη λειτουργία των μεταλλείων». Στόχος του προγράμματος είναι να διαπιστωθεί αν οι ζημίες στα σπίτια της Στρατονίκης οφείλονται στις εξορύξεις με εκρηκτικά κάτω από το χωριό.

Προτείνεται στην ουσία ένα πολύ μεγάλο ερευνητικό έργο, από τέσσερα Επιστημονικά Ιδρύματα - ΙΤΣΑΚ, ΙΓΜΕ, ΑΠΘ, ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ - για να διαπιστωθεί αν το μεταλλείο προξενεί ζημίες στο χωριό. Ο προϋπολογισμός ύψους 1.500.000 ευρώ είναι απαγορευτικός για τα μέτρα ενός Δήμου 10.000 κατοίκων και είναι σχεδόν βέβαιο ότι το έργο τελικά δεν θα υλοποιηθεί. Ακόμα όμως και αν βρεθεί αυτό το ποσό, το ερευνητικό έργο δεν μπορεί να ολοκληρωθεί σε λιγότερο από δύο χρόνια, χρονικό διάστημα στο οποίο θα είχε πιθανότατα ολοκληρωθεί και η εξόρυξη.


πηγές: Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, tvxs