Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010

search for inspirado

The road is fuckin' hard,
the road is fuckin' tough,
there's no question that
it is rough, rough stuff.
Tenacious D – The Road
Οι Tenacious D μπορεί να αναφέρονται σε όποιο δρόμο θέλουν στο συγκεκριμένο τραγούδι, εγώ, όμως, το χρησιμοποιώ ως έναυσμα για να πω αυτά που ίπτανται πάνω από το ερημωμένο εγκεφαλικό τοπίο μου τις τελευταίες 30 περίπου ώρες.
Inspirado, κατά τους Tenacious D, είναι τα δημιουργικά υγρά, τα οποία καθιστούν ένα απλό ανθρώπινο ον ικανό να δημιουργήσει μουσική, ποιήματα, ιστορίες κ.λπ. Αγγλιστί:  The creative juices which allows a normal human being to create music, poems, stories, etc.
Εντάξει, μπορείς να το πεις κι έμπνευση, αλλά ακούγεται πολύ απλό!

Αναζήτηση, λοιπόν, αυτού του κάτι που θα σε οδηγήσει στη δημιουργία. Δημιουργία, η οποία (καλά θα κάνει) να είναι εκ του μηδενός. Κάπως αδύνατο στις μέρες μας το φαινόμενο της παρθενογένεσης, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν πρέπει να το επιζητούμε.
Μεγάλο θέμα η δημιουργία. Άρα, λογικά, αυτό το κάτι θα είναι.........

δυσεύρετο, απρόσιτο, επιδέξια κρυμμένο και δυσνόητο; Μπα.. Δε θα το ’λεγα. Δεν είναι δύσκολο να βρεις τα ερεθίσματα που ενεργοποιούν τη δημιουργική διαδικασία μέσα σου. Το δύσκολο είναι να γίνει αυτή η ενεργοποίηση, να γίνει η αρχή.

Ο δρόμος, δηλαδή, προς τη δημιουργία είναι δύσκολος. Γι’ αυτό και δε θα ασχοληθώ περαιτέρω μαζί του εδώ. Θα ασχοληθώ με εκείνα που ίσως θεωρούμε δύσκολο να εντοπίσουμε και τα οποία αποτελούν τα εφαλτήρια για τη δημιουργία.

Η διαφορετικότητα που χαρακτηρίζει το ανθρώπινο γένος, υποδεικνύει ότι ο καθένας θα έχει και διαφορετικά ερεθίσματα. Πού μπορεί να βρίσκονται αυτά;

Στη Μουσική. Ακούγοντας ένα μουσικό κομμάτι, υπάρχει η πιθανότητα να λειτουργήσουν μέσα σου οι χυμοί της δημιουργικότητας. Κάποιοι εμπνέονται από τη μεγαλειώδη κλασσική μουσική, άλλοι από την επαναστατική rock, άλλοι από τις συναισθηματικές blues και jazz, ενώ άλλοι από reggae, trance, disco κ.λπ., λόγω αναμνήσεων που ξυπνούν με το άκουσμα. Προσεύχομαι να μην υπάρχουν άνθρωποι που εμπνέονται με την pop.

Η μουσική είναι ένα ‘εύχρηστο’ μέσο έμπνευσης, καθώς μπορεί, πέρα από το αρχικό ερέθισμα, να σε συνοδεύει και κατά τη διάρκεια της δημιουργίας. Είτε θα γράψεις, είτε θα ζωγραφίσεις, μπορείς να το κάνεις ενώ ακούς το κομμάτι που σε παρακίνησε σε αυτό. Επιπρόσθετα, αν αποφασίσεις να διακόψεις τη δημιουργία σε κάποιο σημείο για να συνεχίσεις αργότερα, υπάρχει πάντα η δυνατότητα να ξαναβάλεις την ίδια μουσική κι έτσι να επανέλθεις στην προηγούμενη επιθυμητή κατάσταση.

Προσωπικά εμπνέομαι ακούγοντας Beethoven, Tool, Pink Floyd, Δημήτρη Μητροπάνο, Ορφέα Περίδη και συγκεκριμένα κομμάτια από Rush, Earth, Metallica, Mastodon, Διονύση Τσακνή, Λαυρέντη Μαχαιρίτσα και άλλους.

Στη Λογοτεχνία. Τα δημιουργικά υγρά μπορεί να λειτουργήσουν αφού διαβάσει κάποιος ένα λογοτεχνικό κείμενο. Ένα ποίημα με λυρικότητα και όμορφη ομοιοκαταληξία, ένα κείμενο που ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας, ένα ρεαλιστικό διήγημα με λεπτομερείς περιγραφές τοπίων, χαρακτήρων και αντικειμένων, ένα αστυνομικό θρίλερ που ανεβάζει την αδρεναλίνη, ένα φιλοσοφικό κείμενο που θέτει σε κίνηση τα γρανάζια του εγκεφάλου, ένα κωμικό ανάγνωσμα που χαλαρώνει τον αναγνώστη, ένα cartoon που φέρνει μνήμες από την παιδική ηλικία· όλα αυτά κι άλλα τόσα μπορεί να εμπνεύσουν κάποιον. Αν υπάρχουν και κάποιοι που εμπνέονται διαβάζοντας κουτσομπολίστικα περιοδικά και εφημερίδες, τι να πω; Ο καθένας με το βίτσιο του.

Προσωπικά εμπνέομαι διαβάζοντας Kafka, Jules Verne (Ιούλιος Βερν) και Αρκά. Υπάρχουν, βέβαια, και οι στιγμές της στιγμιαίας έμπνευσης, στις οποίες ενώ διαβάζω κάποιον άλλο, βρίσκω στοιχεία που με εμπνέουν.

Στον Κινηματογράφο. Όλοι βλέπουν ταινίες, αλλά ίσως να μην αντιλαμβάνονται ότι μπορούν και να εμπνευσθούν από αυτές. Μια ταινία επιστημονικής φαντασίας που παρουσιάζει μελλοντικά επιτεύγματα, μια ιστορική ταινία που εξιστορεί εποχές περασμένες, μια βιογραφική, η οποία αφηγείται τη ζωή ενός σημαντικού ανθρώπου, μια κωμωδία που ξαλαφρώνει και αποδεσμεύει τον εγκέφαλο από τις όποιες σκέψεις, ένα θρίλερ που αναστατώνει, μια περιπέτεια με γερές δόσεις αδρεναλίνης, ακόμα και μια ρομαντική ταινία που ξυπνά τρυφερά αισθήματα, είναι ικανές να σου δώσουν το σπινθήρα για να προχωρήσεις στη δημιουργία. Αν εσύ εμπνέεσαι βλέποντας το Sex And The City, μπορείς σε αυτό το σημείο να μας απαλλάξεις από την παρουσία σου, καρφώνοντας στο λαιμουδάκι σου μια δωδεκάποντη γόβα.

Μιλώντας για κινηματογράφο, πρέπει να αναφέρω και την τηλεόραση, η οποία, ανάμεσα στα σκατά που απλόχερα προσφέρει, κάνει το λάθος σε μερικές σπάνιες περιπτώσεις, να παρουσιάσει και κάτι το αξιόλογο. Σειρές κι εκπομπές που ξεφεύγουν από το (άθλιο) κατεστημένο, μπορούν να εμπνεύσουν κάποιον.

Τέλος, μπορεί αυτό που σε εμπνέει να μην είναι η ταινία αυτή καθαυτή, αλλά κάποιος ηθοποιός, ο οποίος με τις ερμηνείες του (είτε στον κινηματογράφο, είτε στην τηλεόραση) να αποτελεί για σένα ερέθισμα για δημιουργία.

Προσωπικά εμπνέομαι βλέποντας ταινίες των: David Lynch (αυτό το Eraserhead, όσες φορές κι αν το δω, μου κάνει τη ζημιά), Quentin Tarantino, Stanley Kubrick, Guillermo del Toro. Ηθοποιοί που αγαπώ, οι: Jack Nicholson, Kevin Spacey, Benicio del Toro, Robert Downey Jr., Jack Black.

Στη Ζωγραφική, τη Γλυπτική, τη Φωτογραφία, την Αρχιτεκτονική. Οι εικαστικές τέχνες, συνήθως αποτελούν τις πιο προφανείς και ευπρόσιτες πηγές έμπνευσης. Αυτό συμβαίνει διότι η επαφή με το θεατή είναι πιο άμεση κι έτσι η επικοινωνία ανάμεσα σε Τέχνη και άνθρωπο γίνεται πιο έντονη και αποτελεσματική. Είναι μορφές Τέχνης, οι οποίες κατά κάποιον τρόπο δίνουν την ευκαιρία για μια πιο χειροπιαστή και εκ τούτου πιο κατανοητή αίσθηση της έμπνευσης που είχε ο ίδιος ο εκάστοτε δημιουργός.

Πίνακες και γλυπτά οποιουδήποτε καλλιτεχνικού ρεύματος, από την Αναγέννηση, το Μπαρόκ και τον Ιμπρεσιονισμό μέχρι τον Κυβισμό, τον Εξπρεσιονισμό και την Pop Art, για να μιλήσω περί μερικών γνωστών από τα πολλά ρεύματα, μπορούν να ανακινήσουν τους δημιουργικούς χυμούς μέσα σου. Η πιστότητα αναπαράστασης μιας σκηνής ή του ανθρωπίνου σώματος, τα ζωντανά και εκφραστικά χρώματα, τα πολλαπλά μηνύματα και αλληγορίες, οι συμβολισμοί, οι φαινομενικά τυχαίες πινελιές, οι αμέτρητες κουκκίδες χρώματος είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά κάποιων από τα καλλιτεχνικά κινήματα, στα οποία μπορείς να εστιάσεις και να θαυμάσεις.

Αρχιτεκτονικά κτίσματα, ανεξαρτήτως είδους και μεγέθους: μεγαλοπρεπή, λιτά, υπερβολικά, μινιμαλιστικά, αρχαία, υπερσύγχρονα μπορούν να σου προκαλέσουν ανάμεικτα συναισθήματα τόσο με την εξωτερική τους όψη, αλλά και την εσωτερική δομή και διακόσμηση. Φωτογραφίες, οι οποίες, παρόλο που ξέρεις ότι είναι εντελώς πραγματικές, δείχνουν να τραβήχτηκαν σε άλλο πλανήτη. Όποιο και να είναι το θέμα τους, από ζώα και σκηνές της φύσης, μέχρι εικόνες από το διάστημα και φάσεις της ανθρώπινης καθημερινότητας, είναι βέβαιο ότι θα βρεθεί κάτι που θα σε επηρεάσει.

Αναφορικά με τις Εικαστικές Τέχνες, πρέπει να προστεθούν και διάφορα όχι-και-τόσο-γνωστά είδη. Αυτά περιλαμβάνουν το graffiti, την τυπογραφία, το body painting, την installation art, την performance art (παραστατική τέχνη) και πολλά άλλα. Με λίγο ψάξιμο, μπορεί ο καθένας να βρει τις μορφές Τέχνης που τον εμπνέουν.

Προσωπικά εμπνέομαι παρατηρώντας πίνακες των Rembrandt, Leonardo Da Vinci, Salvador Dali, Francisco Goya, γλυπτά του Michelangelo και του Henry Moore, τα τεράστια πέτρινα κεφάλια στο Νησί του Πάσχα, το Stonehedge, ένα μικρό ξωκλήσι στο χωριό μου και φωτογραφίες που απεικονίζουν ομορφιές της φύσης αλλά και του διαστήματος.

Αν διαβάσατε μέχρι εδώ, μπορείτε να κάνετε ένα πεντάλεπτο διάλειμμα, για να συνεχίσουμε στο επόμενο και τελευταίο κεφάλαιο, το οποίο (ελπίζω πως) δε θα είναι τόσο τεράστιο.

Με τις πιο πάνω αερολογίες μου, απλά χρησιμοποίησα κάμποσο χρόνο από τη ζωή σας για να πω αυτό το απλό: μπορείς να εμπνευσθείς, ερχόμενος σε επαφή με την Τέχνη. Πέρα, όμως, από την Τέχνη, τι άλλο μπορεί να ωθήσει κάποιον στη δημιουργία;

Πρώτα πρώτα η Φύση. Η Φύση έχει τεράστια επιδραστικότητα σε αυτούς που αντιλαμβάνονται ή προσπαθούν να αντιληφθούν το μεγαλείο της. Κι αυτό συμβαίνει διότι η ίδια είναι οικοδεσπότης των πιο όμορφων, αλλά και των πιο τρομερών συμβάντων και πλασμάτων που μπορεί να αντιμετωπίσει ο άνθρωπος.

Τι είναι αυτό στη Φύση, το οποίο μπορεί, παρατηρώντας το, να σου ξυπνήσει συναισθήματα; Τα πάντα! Και δεν εννοώ τα πανέμορφα ζώα που κατοικούν στην Κίνα. Οτιδήποτε στη Φύση είναι ικανό να σου δώσει ιδέες και συγκινήσεις. Ο μακρόκοσμος: μια βόλτα σε ένα δάσος, η καταστροφική ισχύς των σεισμών, η εκθαμβωτική ομορφιά των κεραυνών, η αποστομωτική τελειότητα των καταρρακτών, η εξωτική ομορφιά διαφόρων τοπίων, οι φανταστικοί σχηματισμοί βράχων σε παραλίες. Ο μικρόκοσμος: η αρχιτεκτονική δομή μιας κηρήθρας, μικροσκοπικά και πανέμορφα φυτά, δαιδαλώδεις ιστοί αραχνών. Τα ζώα: από το μεγαλοπρεπές λιοντάρι μέχρι το μικρό και προνοητικό μυρμήγκι, από τη μεταμόρφωση του γυρίνου σε βάτραχο μέχρι την ερωτική πράξη των αλογακίων της Παναγίας που ολοκληρώνεται με τον αποκεφαλισμό και το φάγωμα της κεφαλής του αρσενικού από το θηλυκό.

Η Φύση είναι ένα τεράστιο μαγαζί με δωρεάν υλικό προς την έμπνευση. Και δε χρειάζεται να τρέχεις στις ζούγκλες και σε εξωτικά νησιά για να θαυμάσεις τις ομορφιές της Φύσης. Παρατήρησε τη σταδιακή ανάπτυξη ενός φυτού στο σπίτι σου, τις διαφορετικές αντιδράσεις του σκύλου σου κάθε φορά που τον πλησιάζει ένας ξένος και στη συνέχεια εσύ, ένα πουλί που παίζει με με ένα κομματάκι ψωμιού, μια γάτα που παίζει με μια κατσαρίδα πριν την καταβροχθίσει, δες τις εναλλαγές χρωμάτων στον ουρανό κατά το ξημέρωμα και το ηλιοβασίλεμα.

Πέρα από τη Φύση, υπάρχει και η τελευταία (που μπόρεσα να σκεφτώ) πηγή έμπνευσης.

Οι άνθρωποι. Αν εξαιρέσουμε μερικά γεγονότα όπως: ο καθένας μισεί όλους τους άλλους, είμαστε ηλίθιοι και προσπαθούμε να καταστρέψουμε αυτόν τον πλανήτη, είμαστε τόσο υπερόπτες και εγωιστές που δίνουμε ακόμα και στους εξωγήινους τα βασικά δικά μας εξωτερικά χαρακτηριστικά (ας σταματήσω την απαρίθμηση, θα ξεδιπλώσω το μισανθρωπισμό μου σε μετέπειτα ανάρτηση), έχουμε την τιμή ο καθένας ξεχωριστά να αποτελεί πηγή έμπνευσης για ένα, τουλάχιστον, άλλο άνθρωπο. Και δεν είναι απαραίτητο ο άνθρωπος-έμπνευση κάποιου, να είναι αγαπημένο του πρόσωπο.

Φίλοι και εχθροί μπορούν να αποτελέσουν κάλλιστα την αιτία για δημιουργία, με διαφορετικά αποτελέσματα σε κάθε περίπτωση βεβαίως. Το πρώτο ‘μπαμπά’ ή ‘μαμά’ από το μωρό σου, ένα φιλί από την/τον αγαπημένη/ο σου, μια πράξη ενός φίλου που σε πλήγωσε ή θύμωσε, ο χαμός ενός αγαπημένου προσώπου, η οργή που σου προκάλεσε ένας μισητός αντίπαλος, μια αγκαλιά από τη γιαγιά, η επιτυχία ενός εχθρού σε κάτι που προσπαθούσες σκληρά να καταφέρεις. Από όλους μπορεί κάποιος να βρει ερέθισμα για να δημιουργήσει κάτι.

Συνοψίζοντας, λοιπόν, μπορώ να πω ότι η έμπνευση βρίσκεται εκεί, μπροστά μας, κάθε στιγμή της ζωής μας. Οι δημιουργικοί χυμοί είναι αδρανείς μέσα μας και περιμένουν την ενεργοποίηση τους. Φτάνει να αναζητήσουμε ο καθένας τα ερεθίσματα που θα τους θέσουν σε λειτουργία.

Ας ψάξουμε για τα πράγματα εκείνα που δημιουργούν μέσα μας οποιοδήποτε συναίσθημα, μιας και από αυτό θα εκκινήσει η δημιουργική διαδικασία. Και να θυμάστε: δεν είναι μόνο τα όμορφα, αλλά και όσα πράγματα προκαλούν αρνητικά, άσχημα ή δύσκολα συναισθήματα που οδηγούν στην έμπνευση. Πάρτε για παραδείγματα τη Guernica του Picasso, το The Wall των Pink Floyd, τη Μεταμόρφωση του Kafka.

Υ.Γ.: Οι προσωπικές προτιμήσεις στην ενότητα περί Τέχνης, δε βρίσκονται εκεί για να το παίξω ψαγμένος και κουλτουριάρης. Άλλωστε δε γνωρίζω ολόκληρο το έργο των δημιουργών που αναφέρω (εκτός από μερικούς!). Τις προτιμήσεις μου τις βάζω για να δώσω μερικά παραδείγματα σε όποιο νιώθει ότι δυσκολεύεται να κάνει μια αρχή με κάποιο είδος Τέχνης.

Υ.Υ.Γ.: Μισώ και γω τα σεντόνια. Σόρι για το μέγεθος!

atwistedblog.blogspot.com